Η νόσος Dupuytren ( ρίκνωση της παλαμιαίας απονεύρωσης ) είναι μια πάθηση, η οποία προσβάλλει την παλάμη και τα δάκτυλα του χεριού. To δέρμα της παλάμης σκληραίνει εξαιρετικά και τα δάκτυλα κάμπτονται με αποτέλεσμα την αδυναμία έκτασής τους. Αυτό συμβαίνει, διότι η μεμβράνη που βρίσκεται κάτω από τον υποδόριο ιστό, η παλαμιαία απονεύρωση, ρικνώνεται με αποτέλεσμα να παρασύρει και το δέρμα το οποίο πτύχεται. Οι τένοντες, οι οποίοι είναι υπεύθυνοι για την κάμψη και έκταση των δακτύλων δεν προσβάλλονται από τη νόσο Dupuytren. Όμως δεν μπορούν να λειτουργήσουν σωστά εξαιτίας της σκλήρυνσης του δέρματος, το οποίο δεν επιτρέπει τις κινήσεις των δακτύλων.
Συνήθως τα δάκτυλα που προσβάλλονται είναι ο παράμεσος και το μικρό δάκτυλο. Σε ορισμένες περιπτώσεις η νόσος Dupuytren μπορεί να εμφανιστεί και στα δύο χέρια. Αλλά και σε άλλα μέρη του σώματος, όπως στις κεφαλές των μεταταρσίων και το πέλμα. Η νόσος έλαβε το όνομά της από το γιατρό του Ναπολέοντα του Α, Dupuytren. Ήταν ο πρώτος που παρατήρησε τη δυσμορφία αυτή στους αμαξάδες του αυτοκράτορα.
Ποια είναι τα αίτια της νόσου Dupuytren;
Τα αίτια της νόσου Dupuytren δεν μας είναι γνωστά. Γνωρίζουμε όμως ότι δεν οφείλεται σε κάποιο τραυματισμό (μπορεί όμως να επιταχύνει την εξέλιξή) και ότι κάνει την εμφάνισή της πιο συχνά στους άντρες και σε ηλικίες μετά τα 45. Ακόμα, η νόσος Dupuytren παρουσιάζεται συχνά σε μέλη της ίδιας οικογένειας, είναι δηλαδή μια οικογενής- κληρονομική πάθηση. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συμβάλουν στην εμφάνιση της νόσου είναι ιατρικές παθήσεις, όπως ο διαβήτης και η επιληψία, η εθνικότητα και ο αλκοολισμός.
Τι συμπτώματα παρουσιάζει η νόσος Dupuytren;
Το πρώτο σημάδι της νόσου Dupuytren είναι η εμφάνιση ενός ανώδυνου, αρχικά, εξογκώματος (οζίδιο) στην παλάμη. Το οποίο όμως με την πάροδο του χρόνου χάνει την αισθητικότητά του. Αργότερα, το εξόγκωμα αυτό γίνεται γραμμοειδές και επεκτείνεται σιγά – σιγά σε ολόκληρη την παλάμη κατά μήκος των δακτύλων. Αυτή η διόγκωση παίρνει το σχήμα χορδών, οι οποίες όταν επεκταθούν στα δάκτυλα, τα λυγίζουν προς τα μέσα (σύσπαση δακτύλων).
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δυσκολία ή αδυναμία έκτασης των δακτύλων που έχουν προσβληθεί. Τα δάκτυλα που συνήθως προσβάλλονται από τη νόσο Dupuytren είναι ο παράμεσος και το μικρό δάκτυλο. Ορισμένες φορές η πάθηση μπορεί να παρουσιαστεί και στα δύο χέρια, και σε αυτήν την περίπτωση η εξέλιξή της είναι ταχύτερη. Η νόσος Dupuytren δεν σταματά μόνη της, αλλά εξελίσσεται. Για το λόγο αυτό και επειδή δυσχεραίνει τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς, πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα και αποτελεσματικά.
Πώς γίνεται η διάγνωση της νόσου;
Η διάγνωση της νόσου Dupuytren πραγματοποιείται με την κλινική εξέταση τουασθενούς. Κατά την εξέταση, ο ιατρός μπορεί να ψηλαφίσει στην παλάμη και στη βάση των δακτύλων έναν όζο. Αυτό συμβαίνει στα αρχικά στάδια της νόσου, καθώς σε πιο προχωρημένα στάδια οι όζοι μπορεί να επεκταθούν, να γίνουν ορατοί και τα δάκτυλα να «μαζεύουν». Τέλος, η έκταση των δακτύλων μπορεί να γίνει εξαιρετικά δύσκολη μέχρι σημείου αποκλεισμού, δηλαδή τα δάκτυλα να μην λυγίζουν καθόλου.
Τι θεραπείες υπάρχουν για τη νόσο Dupuytren;
Υπάρχουν δύο θεραπείες για τη νόσο Dupuytren: η συντηρητική και η χειρουργική. Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει εγχύσεις κορτικοστεροειδών και κολλαγενάσης και χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Σε κάποιες περιπτώσεις, με τη συντηρητική θεραπεία, μπορεί να αποτραπεί η εξέλιξη της σύσπασης. Συνήθως ο αριθμός των εγχύσεων που θα χρειαστεί, για μια πιο μόνιμη επίδραση, θα είναι αρκετός. Παρόλα αυτά μόνιμη και οριστική θεραπεία από τη νόσο Dupuytren, παρέχει η χειρουργική επέμβαση των ρικνώσεων.
Σε περιπτώσεις που η νόσος έχει εξελιχθεί και ο ασθενής δεν μπορεί να τεντώσει τα δάκτυλά του, η αποτελεσματικότερη θεραπεία είναι η χειρουργική επέμβαση. Κατά την επέμβαση ο γιατρός χωρίζει ή αφαιρεί τις παχιές χορδές που έχουν σχηματιστεί, ώστε να βοηθήσει την αποκατάσταση των κινήσεων των δακτύλων. Η χειρουργική αντιμετώπιση είναι ασφαλής, με ελάχιστο πόνο μετά την επέμβαση. Είναι πιθανό όμως να εμφανιστεί σχετικό οίδημα. Η φυσικοθεραπέια είναι εξαιρετικά χρήσιμη για την αποκατάσταση των κινήσεων και την ανακούφιση του πόνου και του οιδήματος.
Η χειρουργική θεραπεία συστήνεται όταν η απώλεια έκτασης του δακτύλου σχετικα με την παλάμη είναι πάνω από 30 μοίρες.
Συνοψίζοντας
Η νόσος Dupuytren είναι μια πάθηση κατά την οποία η παλάμη σκληραίνει και τα δάκτυλα του χεριού κάμπτονται, ορισμένες φορές σε σημείο που ακόμα και οι καθημερινές δραστηριότητες να γίνονται ανέφικτες. Τα αίτια της νόσου δεν τα γνωρίζουμε. Ξέρουμε όμως ότι προσβάλλει πιο συχνά τους άντρες και τις ηλικίες άνω των 45 ετών. Ακόμα, οι σκανδιναβικές και βορειοευρωπαικές φυλές είναι πιο ευπαθείς στη νόσο. Ομάδες υψηλού κινδύνου είναι ακόμα τα άτομα που πάσχουν από διαβήτη, επιληψία και άτομα τα οποία καταναλώνουν υπερβολική ποσότητα αλκοόλ.
Όπως είπαμε, στη νόσο Dupuytren τα δάκτυλα κάμπτονται και η έκτασή τους κάποιες φορές είναι αδύνατη. Αυτό δημιουργείται λόγω της παλαμιαίας απονεύρωσης, της μεμβράνης που βρίσκεται κάτω από τον υποδόριο ιστό, η οποία συρρικνώνεται και παρασύρει το δέρμα σε αυτή τη διαδικασία. Τα δάκτυλα που συνήθως επηρεάζονται είναι ο παράμεσος και το μικρό δάκτυλο. Κάποιες φορές μπορεί να προσβληθούν και τα δύο χέρια, οπότε και η εξέλιξη της νόσου είναι σαφώς ταχύτερη ή και το πέλμα.
Τα συμπτώματα της νόσου Dupuytren είναι αρχικά ένα ανώδυνο εξόγκωμα- όζος, το οποίο σιγά – σιγά αναισθητοποιείται, χάνει δηλαδή την ικανότητα της αίσθησης. Αργότερα, ο όζος αυτός επεκτείνεται σε όλη την παλάμη και κατά μήκος των δακτύλων, τα οποία κάμπτονται, λυγίζουν δηλαδή προς το εσωτερικό της παλάμης. Καθώς η νόσος εξελίσσεται συνεχώς και δεν σταματά μόνη της κρίνεται απαραίτητη η έγκαιρη αντιμετώπισή της.
Ο ιατρός μπορεί εύκολα με την κλινική εξέταση του ασθενούς να διαγνώσει τη νόσο, καθώς ο όζος, σε αρχικά στάδια, μπορεί να ψηλαφιστεί στην παλάμη και στη βάση των δακτύλων. Αργότερα, οι όζοι γίνονται ακόμα και ορατοί και τα δάκτυλα λυγίζουν εσωτερικά προς την παλάμη. Οι θεραπείες που υπάρχουν για τη νόσο Dupuytren εξαρτώνται από τη σοβαρότητα, το στάδιο της πάθησης και από τη γενικότερη κατάσταση του ασθενούς.
Αρχικά, η αντιμετώπιση είναι συντηρητική με αγωγή αντιφλεγμονωδών φαρμάκων για την υποχώρηση του οιδήματος και εγχύσεις κορτικοστεροειδών και κολλαγενάσης. Με τη συντηρητική όμως αντιμετώπιση, η νόσος Dupuytren δεν θεραπεύεται εντελώς και δεν σταματά η εξέλιξή της. Για πιο σοβαρές καταστάσεις, όπου η κάμψη των δακτύλων είναι μόνιμη και η έκτασή τους είναι αδύνατη, η αποτελεσματικότερη θεραπεία είναι η χειρουργική μέθοδος. Με την επέμβαση, αποκαθιστάται η κίνηση των δακτύλων, αφού γίνει αφαίρεση των παχιών χορδών που έχουν σχηματιστεί κάτω από το δέρμα και την εμποδίζουν.
Μετά τη χειρουργική επέμβαση, οι φυσικοθεραπείες είναι εξαιρετικά χρήσιμες. Συμβάλλουν στην ανακούφιση του ασθενούς από τον πόνο και το οίδημα αλλά κυρίως βοηθούν στην αποκατάσταση των κινήσεων των δακτύλων. Σε ένα ποσοστό 20 % περίπου, μπορεί να υπάρξει υποτροπή. Σε αυτήν την περίπτωση θα χρειαστεί και άλλη χειρουργική επέμβαση για την πλήρη αποκατάσταση και αντιμετώπιση της νόσου Dupuytren.