Η τενοντίτιδα ώμου είναι μια πολύ συχνή φλεγμονή του τένοντα του ώμου και σε αυτήν οφείλεται συνήθως ο χρόνιος πόνος του σημείου. Οι τένοντες είναι εξαιρετικά ανθεκτικές καταλήξεις των μυών και χάρη σε αυτούς οι μύες προσκολλώνται στα οστά, παράγοντας έτσι κίνηση στις αρθρώσεις. Η συχνότερη τενοντίτιδα ώμου είναι η τενοντίτιδα υπερακανθίου. Στην τενοντίτιδα ώμου απαιτείται άμεση και αποτελεσματική θεραπεία. Σε διαφορετική περίπτωση μπορεί να δημιουργήσει χρόνια και σοβαρά προβλήματα στους ασθενείς, ακόμα και σε απλές δραστηριότητες της καθημερινότητάς του.
Ποια αίτια προκαλούν την τενοντίτιδα ώμου;
Η κυριότερη αιτία που προκαλεί την τενοντίτιδα ώμου είναι η έντονη και παρατεταμένη καταπόνηση των τενόντων του στροφικού πετάλου. Το στροφικό πέταλο είναι μια ομάδα τενόντων του ώμου, η οποία αποτελείται από τέσσερις σημαντικούς τένοντες, που καταλήγουν στο μείζον βραχιόνιο όγκωμα. Οι τένοντες αυτοί είναι ο υποπλάτιος, ο υπερακάνθιος, ο υπακάνθιος και ο ελάσσων στρογγυλός. Ένας πέμπτος τένοντας, ο οποίος δεν ανήκει στο σύνολο των τενόντων του στροφικού πετάλου, η μακρά κεφαλή δικεφάλου, παίζει και αυτός σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του ώμου και όλοι οι τένοντες μαζί είναι υπεύθυνοι για τη σωστή του λειτουργία.
Κάθε κίνηση των άνω άκρων, η οποία περιλαμβάνει στροφή ή ανύψωση πάνω από το ύψος του ώμου, πραγματοποιείται χάριν του στροφικού πετάλου. Το στροφικό πέταλο λοιπόν είναι διαρκώς σε λειτουργία, με συνέπεια να είναι πολύ ευαίσθητο στην κούραση και επιρρεπές σε τραυματισμούς. Άλλες αιτίες που οδηγούν σε τενοντίτιδα ώμου μπορεί να είναι η κακή και σταδιακή φθορά των οστών ή αρθρώσεων και παθήσεις όπως η αρθρίτιδα, ο υπερθυρεοειδισμός κ.α.
Ποιοι παράγοντες συντελούν στην εμφάνιση της τενοντίτιδας;
Στην εμφάνιση τενοντίτιδας στον ώμο συντελούν οι εξής τρεις (3) παράγοντες:
- Η ανατομία της περιοχής του ώμου: Οι τένοντες του στροφικού πετάλου βρίσκονται ανάμεσα στην κεφαλή του βραχιονίου και το ακρώμιο. Το ακρώμιο είναι μια προεξοχή του οστού της ωμοπλάτης, η οποία βρίσκεται συνεχώς σε επαφή με το στροφικό πέταλο. Όταν το ακρώμιο προεξέχει περισσότερο από το κανονικό, τότε υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες να εκδηλωθεί τενοντίτιδα ώμου, καθώς ερεθίζονται οι τένοντες. Το ακρώμιο σε χωρίζεται τύπου I και τύπου II και τύπου ΙΙΙ. Και το τύπου ΙΙΙ λόγω της κυρτώτητάς του είναι αυτό που προκαλεί την μεγαλύτερη βλάβη.
- Η ένταση της μυϊκής δραστηριότητας του ατόμου: Όσο μεγαλύτερη είναι η μυϊκή δραστηριότητα του σημείου, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες ερεθισμού του τένοντα, κατά συνέπεια την εμφάνιση τενοντίτιδας.
- Η διάρκεια της καταπόνησης του ώμου: Όσο μεγαλύτερη διάρκεια έχει η δράση των μυών του ώμου, τόσο μεγαλύτερη είναι και η πίεση στο στροφικό πέταλο, άρα και η πιθανότητα εκδήλωσης τενοντίτιδας.
Είδη τενοντίτιδας
Ο όρος τενοντίτιδα ώμου είναι γενικός. Αυτός περιλαμβάνει ένα σύνολο φλεγμονών, οι οποίοι χωρίζονται βάση κάποιων κριτηρίων. Αυτά είναι τα εξής:
- Βάσει εντόπισης – ανατομίας: τενοντίτιδα στροφικού πετάλου, τενοντίτιδα υπερακανθίου, τενοντίτιδα μακράς κεφαλής
- Βάσει χρόνου εκδήλωσης: από 1 έως 3 εβδομάδες ( οξεία τενοντίτιδα ώμου ) και σε διάστημα άνω των τριών (3) εβδομάδων ( τεντονοπάθεια )
- Βάσει μηχανισμού πρόκλησης, όπως βλάβη από πρόσκρουση
- Βάσει ακτινολογικών ευρημάτων, όπως ασβεστοποιός τενοντίτιδας
- Συνδυασμός των παραπάνω. Παράδειγμα, χρόνια τεντονοπάθεια υπερακανθίου λόγω πρόσκρουσης
Ομάδες υψηλού κινδύνου
Άτομα που έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να προσβληθούν από τενοντίτιδα ώμου και ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου είναι:
- Οι αθλητές, κυρίως εκείνοι που ασχολούνται με αγωνίσματα όπως κολύμβηση, άρση βαρών, τένις, καθώς σε αυτά απαιτείται κίνηση του χεριού πάνω από το ύψος του ώμου
- Άτομα που κάνουν χειρονακτική εργασία και αναγκάζονται καθημερινά να σηκώνουν βάρη ή να σηκώνουν τα χέρια τους πάνω από το ύψος του ώμου ( βιβλιοθηκάριοι )
- Οι γυναίκες, οι οποίες εμφανίζουν συχνότερα ασβεστοποιό τενοντίτιδα
- Άτομα με ακρώμιο τύπου ΙΙΙ, διότι όσο πιο κυρτό είναι το ακρώμιο, τόσο πιο πολύ ερεθίζει το στροφικό πέταλο
- Ασθενείς ενδοκρινολογικών νοσημάτων , όπως ο σακχαρώδης διαβήτης και υποθυρεοειδισμό, μπορεί να αναπτύξουν ασβεστοποιό τενοντίτιδα
Τι συμπτώματα παρουσιάζει η τενοντίτιδα ώμου;
Τα συμπτώματα που προκαλούνται από την τενοντίτιδα ώμου είναι τα ακόλουθα:
- Ο έντονος πόνος στην άνω και έξω επιφάνεια του ώμου, ο οποίος κάποιες φορές μπορεί να αντανακλά στον αυχένα ή το χέρι.
- Ο πόνος κατά την έξω στροφή
- Η ευαισθησία στην πίεση
- Περιορισμένη και κινητικότητα του ώμου, η οποία συνοδεύεται από πόνο
- Μυϊκή αδυναμία των μυών της περιοχής
- Δυσκολία ύπνου σε ύπτια θέση
Πώς διαγιγνώσκεται η τενοντίτιδα ώμου;
Η τενοντίτιδα ώμου μπορεί να διαγνωστεί εύκολα από το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική του εξέταση από τον ορθοπεδικό. Από το ιστορικό θα ληφθούν πληροφορίες, όπως ο τρόπος εμφάνισης, τα συμπτώματα κ.α. και από στην κλινική εξέταση ο ιατρός θα έχει μια πιο σαφή εικόνα της βλάβης. Οι απεικονιστικές εξετάσεις είναι εξαιρετικό βοήθημα στη διάγνωση. Με το υπερηχογράφημα μπορεί να διακριθεί η φλεγμονή του τένοντα αν υπάρχει. Με την απλή ακτινογραφία η ασβεστοποιός τενοντίτιδα και με τη μαγνητική τομογραφία μπορούν να αποκλειστούν με σιγουριά άλλες παθήσεις που προκαλούν παρόμοια συμπτώματα και πόνο στον ώμο.
Τι θεραπείες υπάρχουν για την τενοντίτιδα ώμου;
Η κατάλληλη θεραπεία για την τενοντίτιδα ώμου δεν είναι η ίδια για κάθε περίπτωση και βασίζεται σε ορισμένες παραμέτρους. Αυτές είναι οι εξής:
- Το ιατρικό ιστορικό του/ της ασθενούς
- Η ηλικία
- Η γενικότερη κατάσταση υγείας
- Η σοβαρότητα της βλάβης
- Η φύση της τενοντίτιδας ( οξεία ή χρόνια )
- Η πρόγνωση για την εξέλιξη της εκάστοτε θεραπείας
Κατά γενική ομολογία, στα αρχικά στάδια η τενοντίτιδα ώμου αντιμετωπίζεται συντηρητικά. Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει τα εξής:
- Ανάπαυση – ξεκούραση και αποχή από δραστηριότητες ειδικότερα αθλητικές.
- Αντιφλεγμονώδη φάρμακα για την αντιμετώπιση της φλεγμονής και αναλγητικά.
- Ενδοαρθρικές εγχύσεις PRP πλάσμα πλούσιο σε αυξητικούς παράγοντες που προέρχονται από τα αιμοπετάλια.
- Παγοθεραπεία
- Φυσικοθεραπεία, για τη μείωση του οιδήματος, του πόνου, αλλά και για τη διατήρηση της κινητικότητας και την πρόληψη της δυσκαμψίας
Αν με τη συντηρητική θεραπεία, η κατάσταση βελτιωθεί, θα πρέπει ο/η ασθενής να ακολουθεί ένα πρόγραμμα αποκατάστασης και να γυμνάζει σωστά τους μύες του ώμου, έτσι ώστε να αποφευχθεί τυχόν υποτροπή της νόσου. Εάν δεν γίνει αυτό ,οι τένοντες του ώμου θα είναι εξαιρετικά ευαίσθητοι και ευάλωτοι σε μελλοντικές φλεγμονές. Ακόμα πιο ευάλωτοι σε υποτροπές είναι ασθενείς με ακρώμιο τύπου ΙΙΙ.
Σε περίπτωση όπου η συντηρητική θεραπεία δεν έχει επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα ή σε χρόνια περιστατικά, που πάλι με την συντηρητική αντιμετώπιση δεν υπήρξαν θετικά αποτελέσματα, συνίσταται η χειρουργική επέμβαση.
Η επέμβαση για την τενοντίτιδα ώμου γίνεται αρθροσκοπικά με τη χρήση ολικής αναισθησίας. Η συγκεκριμένη επέμβαση συγκαταλέγεται στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, καθώς η όλη διαδικασία πραγματοποιείται μέσω τριών μικρών τομών από όπου εισάγονται στην άρθρωση μια κάμερα και τα χειρουργικά εργαλεία. Ο ιατρός μέσω της οθόνης, η οποία συνδέεται με την κάμερα, παρακολουθεί και εξετάζει την άρθρωση και αναγνωρίζει την μικρή ή μεγάλη ρήξη στροφικού πετάλου. Μόλις την εντοπίζει, αφαιρεί και καθαρίζει τον τένοντα από τους φλεγμονώδεις ιστούς και προβαίνει σε συρραφή τους. Μετά το τέλος της επέμβασης, ό/η ασθενής μπορεί να επιστρέψει κατευθείαν στο σπίτι του. Σε περίπτωση που χρειαστεί νοσηλεία, αυτή δεν ξεπερνά τις λίγες ώρες.
Η πλήρης αποκατάσταση της κίνησης του ώμου πραγματοποιείται σε διάστημα έως και 12 εβδομάδες και η φυσιοθεραπεία είναι απαραίτητη για την ελαχιστοποίηση του ουλώδους ιστού. Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες του/ της ασθενούς, συμπεριλαμβανομένων και των αθλητικών, είναι γρήγορη αν και καλό θα είναι να γίνεται σταδιακά. Στην χειρουργική αποκατάσταση της τενοντίτιδας του ώμου οι πιθανότητες υποτροπής είναι ελάχιστες. Θα πρέπει όμως και οι ασθενείς, που έχουν χειρουργηθεί για τενοντίτιδα ώμου, να ακολουθούν σωστά το πρόγραμμα αποκατάστασης που τους έχει δώσει ο ιατρός τους.