Η ρήξη μηνίσκου είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους τραυματισμούς του γόνατος και πλήττει κυρίως άτομα που ασχολούνται με αθλήματα, όπως το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Παρόλα αυτά, δεν σημαίνει ότι ρήξη μηνίσκου δεν μπορεί να υποστεί κάποιο άτομο, επειδή δεν αθλείται ή γυμνάζεται εντατικά. Η ρήξη μηνίσκου μπορεί να είναι μικρή, μερική ή πλήρης, αναλόγως τη θέση και το σχήμα της ρήξης, καθώς και οριζόντια ή κάθετη. Ακόμα, αναλόγως την αιτιολογία χωρίζονται σε τραυματικού ή εκφυλιστικού τύπου και αναλόγως την εντόπιση σε πρόσθιου, οπισθίου κέρατος και σώματος μηνίσκου.
Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη ρήξη μηνίσκου θα πρέπει να έχουμε μια εικόνα της ανατομία του γόνατος και της περιοχής. Το γόνατο είναι η μεγαλύτερη άρθρωση του σώματος και αποτελείται από τρία οστά: το μηριαίο, τη κνήμη και την επιγονατίδα. Μέσα στην άρθρωση του γόνατος υπάρχει ο χόνδρος, ο οποίος το προστατεύει από την τριβή και τις πιέσεις που δέχεται κατά το περπάτημα, το τρέξιμο κ.α. Οι δύο μηνίσκοι ( έσω και έξω ) βρίσκονται μεταξύ του μηριαίου οστού και της κνήμης. Με το σχήμα τους ( ημισεληνοειδές) και τη σύστασή τους συμβάλλουν στην προστασία της άρθρωσης και την ομαλή λειτουργία των γονάτων.
Ποια είναι τα αίτια που προκαλούν τη ρήξη μηνίσκου;
Η κυριότερη αιτία για τη ρήξη μηνίσκου αποτελεί ο τραυματισμός κατά τη διάρκεια κάποιας αθλητικής δραστηριότητας. Συνήθως η ρήξη μηνίσκου συμβαίνει μετά από απότομες κινήσεις και σε συνδυασμό κινήσεων κάμψης και στροφής του γόνατος. Σε άτομα μεγάλης ηλικίας, η αιτία για ρήξη μηνίσκου είναι εκφυλιστικού χαρακτήρα, καθώς ο μηνίσκος με τα χρόνια αλλοιώνεται και τραυματίζεται ευκολότερα. Επομένως, σε ηλικιωμένα άτομα, η ρήξη μηνίσκου μπορεί να προκληθεί ακόμα και με απλές καθημερινές κινήσεις εάν αυτές εκτελεστούν απότομα. Για παράδειγμα απότομη έγερση από μια καρέκλα, εντονότερο περπάτημα κ.α.
Τι συμπτώματα παρουσιάζει η ρήξη μηνίσκου;
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που παρουσιάζονται από τη ρήξη μηνίσκου είναι τα ακόλουθα:
- Ο έντονος πόνος στο γόνατο
- Το πρήξιμο- οίδημα της άρθρωσης
- Η αδυναμία ή και απώλεια εύρους κίνησης της άρθρωσης, είτε κατά της έκταση, είτε κατά την κάμψη του γόνατος
- Η δυσκαμψία του γόνατος
- Το αίσθημα αστάθειας του γόνατος ( ξαφνικό λύγισμα του γόνατος κατά το περπάτημα).
- Αισθητό κατά την ακοή ή την ψηλάφηση κρακ στην άρθρωση του γόνατος κατά την κίνησή του.
Πώς γίνεται η διάγνωση της ρήξης μηνίσκου;
Αφού ο ορθοπεδικός πάρει από τον ασθενή ένα πλήρες ιστορικό, ακολουθεί ο κλινικός έλεγχος και η δοκιμασία McMurray. Κατά τη διάρκεια αυτή, ο ορθοπεδικός ασκεί πιέσεις στο μεσάρθριο επίπεδο, έτσι ώστε να διαγνωστεί η ύπαρξη προβλήματος ή μη στο μηνίσκο. Ακόμα, κάμπτει και τεντώνει το γόνατο τουασθενούς, προσθέτοντας και στροφικές κινήσεις. Σε περίπτωση που υπάρχει ρήξη μηνίσκου, κατά την εκτέλεση των κινήσεων αυτών θα ακουστεί ένας χαρακτηριστικός ήχος «κρακ». Επιβεβαίωση της διάγνωσης, αποτελεί ο απεικονιστικός έλεγχος, με τις ακτινογραφίες και τη μαγνητική τομογραφία. Οι ακτινογραφίες παρότι δεν απεικονίζουν τον μηνίσκο, μπορούν να μας δείξουν άλλα συνοδά προβλήματα, όπως οστεόφυτα, σκλήρυνση των αρθρικών επιφανειών κ.α. Η μαγνητική τομογραφία απεναντίας, μπορεί να απεικονίσει με μεγάλη ακρίβεια βλάβες του μηνίσκου, όπως τη ρήξη μηνίσκου.
Πώς θεραπεύεται η ρήξη μηνίσκου;
Για το ποια θεραπεία θα ακολουθήσει ο κάθε ασθενής με ρήξη μηνίσκου, αποφασίζει ο ορθοπεδικός έχοντας υπ’ όψιν του τα ακόλουθα:
- Την ηλικία του ασθενούς
- Τον τύπο της βλάβης
- Το επίπεδο της σωματικής και αθλητικές δραστηριότητες του
- Εάν συνυπάρχει κάποια άλλη παθολογία
- Πόσο νέα είναι η ρήξη μηνίσκου
Σε περιπτώσεις όπου η ρήξη μηνίσκου είναι νέα ή μικρή ακολουθείται η συντηρητική μέθοδος, η οποία περιλαμβάνει τα εξής:
- Ανάπαυση και ξεκούραση: Θα πρέπει για μερικές ημέρες να αποφεύγονται οι καθημερινές δραστηριότητες που επιβαρύνουν τα γόνατα
- Περίδεση του σημείου, έτσι ώστε να αποφευχθεί το πρήξιμο
- Παγοθεραπεία: Για 20 λεπτά την ημέρα, για μερικές ημέρες, να εφαρμόζονται ψυχρά επιθέματα
- Χορήγηση μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, για τη μείωση του πόνου και του οιδήματος
- Τοποθέτηση του σκέλους σε υψηλότερη θέση από το υπόλοιπο σώμα
Όταν η ρήξη μηνίσκου δεν θεραπευτεί με τη συντηρητική μέθοδο, μπορεί να δημιουργήσει μεγαλύτερη βλάβη στο γόνατο. Τότε κρίνεται αναγκαία η χειρουργική αντιμετώπιση με αρθροσκόπηση. Πλέον, οι επεμβάσεις για τη ρήξη μηνίσκου γίνεται μόνο αρθροσκοπικά. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να διαπιστωθεί εάν η βλάβη χρειάζεται συρραφή ή αφαίρεση του σχισμένου κομματιού ( μερική μηνισκεκτομή ). Καθώς ο μηνίσκος είναι πολύ σημαντικός για τη σωστή λειτουργία του γόνατος, γίνεται προσπάθεια συρραφής της ρήξης και όχι μερικής μηνισκεκτομής.
Για να πραγματοποιηθεί όμως κάτι τέτοιο θα πρέπει να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις. Παράδειγμα, μόνο για την περιφερικού τύπου ρήξη μηνίσκου μπορεί να γίνει συρραφή. Μετά τη συρραφή της ρήξης, ο ασθενής δεν επιτρέπεται να πατήσει το πόδι για περίπου ένα μήνα, έτσι ώστε να μην φορτίζεται το γόνατο. Μετά το πέρας του ενός μηνός, πρέπει να ξεκινήσει ειδικές ασκήσεις αποκατάστασης. Οι ασκήσεις αρχικά επικεντρώνονται στην ανάκτηση του εύρους κίνησης του γόνατος και ύστερα στην ενδυνάμωσή του. Ακόμα, η φυσικοθεραπεία είναι εξαιρετικά χρήσιμη στην περίοδο της αποκατάστασης. Η πλήρης αποκατάσταση μετά από τη συρραφή της ρήξης διαρκεί γύρω στους 3 μήνες και μετά από μια μηνισκεκτομή περίπου 3 με 4 εβδομάδες.
Συνοψίζοντας
Η ρήξη μηνίσκου αποτελεί έναν από τους συνηθέστερους τραυματισμούς του γόνατος, η οποία προκαλείται κυρίως από αθλητικές δραστηριότητες. Σε μεγαλύτερης ηλικίας άτομα, η ρήξη μηνίσκου είναι εκφυλιστικού χαρακτήρα, καθώς ο μηνίσκος με τα χρόνια αλλοιώνεται και ένας τραυματισμός είναι πολύ πιο εύκολος. Οι ρήξεις μηνίσκου χωρίζονται αναλόγως τη θέση και το σχήμα της ρήξης σε μερική ή πλήρης, οριζόντια ή κάθετη και αναλόγως την εντόπιση σε πρόσθιου, οπισθίου κέρατος και σώματος μηνίσκου. Τα συμπτώματα της ρήξης είναι ο έντονος πόνος, το οίδημα, η δυσκαμψία και το αίσθημα αστάθειας του γόνατος.
Η διάγνωση της ρήξης μηνίσκου πραγματοποιείται από τον ορθοπεδικό, ο οποίος παίρνει από τον ασθενή ένα πλήρες ιστορικό και ύστερα περνά στην κλινική του εξέταση. Κατά την εξέταση, ο ορθοπεδικός μπορεί να διαπιστώσει με ειδικές ασκήσεις εάν υπάρχει πρόβλημα ή όχι. Οι απεικονιστικές εξετάσεις λειτουργούν ως επιβεβαίωση της διάγνωσης. Με την ακτινογραφία και τη μαγνητική τομογραφία μπορούν να αναδειχθούν είτε κάποια συνοδά προβλήματα, είτε η ρήξη μηνίσκου.
Η κατάλληλη θεραπεία αποφασίζεται από τον ιατρό, ο οποίος λαμβάνει υπ’όψιν του κάποιες παραμέτρους, όπως την ηλικία του ασθενούς, τον τύπο της βλάβης, πόσο νέα είναι η βλάβη κ.α. Συνήθως, ακολουθείται η συντηρητική μέθοδος αντιμετώπισης, που περιλαμβάνει την ξεκούραση του ασθενούς, την περίδεση του γόνατος, την εναπόθεση πάγου και τη χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Σε περίπτωση, όπου η βλάβη δεν βελτιώνεται, τότε υπάρχει η χειρουργική αντιμετώπιση, η οποία γίνεται αρθροσκοπικά. Υπάρχουν δύο είδη χειρουργικής αντιμετώπισης, η συρραφή και η μερική μηνισκεκτομή.
Η αποκατάσταση, μετά από μια ρήξη μηνίσκου, διαρκεί γύρω στους 3 μήνες σε περίπτωση συρραφής και περίπου 3 με 4 εβδομάδες στη μηνισκεκτομή. Περιλαμβάνει ειδικές ασκήσεις για την ενδυνάμωση του γόνατος, αποχή από έντονες αθλητικές δραστηριότητες και φυσικοθεραπείες.